In verband met het maximale aantal zitplaatsen in de tram kunnen slechts 30 personen aan het middagprogramma deelnemen. Er zijn nog slechts een beperkt aantal plaatsen beschikbaar (bericht geplaatst op 07-05-2015).

Hét congres voor iedereen met hart voor molens. Kom dan op 3 juni naar het congres Molentoekomst dat wordt gehouden in het Muntgebouw te Utrecht. Tijdens dit congres geeft De Hollandsche Molen antwoord op de vraag hoe in de toekomst het behoud van onze molens er uit moet zien.

Daarvoor is intensief onderzoek gedaan op de gebieden van financiën en organisatie, monumentale waarden, nevenbestemming, molenomgeving, vrijwilligers en draagvlak. De resultaten hiervan zijn vastgelegd in het rapport Molentoekomst dat in de ochtend wordt aangeboden aan Marianne Hammersma, directeur-generaal Cultuur en Media van het Ministerie van OC&W. Na haar reactie op het rapport, houdt Jos Bazelmans, hoofd sector Kennis Erfgoed van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed een lezing over de toekomst van het molenbehoud.

‘s-Middags worden vijf workshops over Molentoekomstthema’s gehouden waarin iedereen die dat wil aan de slag met de vele aanbevelingen, tips en handleidingen uit het rapport. Cultuurhistoricus Herman Pleij sluit het congres af met een lezing waarin hij op zijn eigen wijze de noodzaak van het behoud van erfgoed belicht.

Het congres Molentoekomst is niet alleen bedoeld voor molenaars, moleneigenaren en andere molenliefhebbers. Ook politici, bestuurders en vertegenwoordigers van erfgoedorganisaties zijn van harte welkom. De Hollandsche Molen wil op 3 juni graag met iedereen in gesprek gaan die het erfgoed een warm hart toedraagt! Uw aanwezigheid wordt dan ook zeer op prijs gesteld.

Aanmelden voor deze bijeenkomst, klik hier.

Voor het programma. klik hier.

Voor informatie over de workshops, klik hier.

Nieuwsbrief Voorjaar 2015
Bewoondbewaard nieuwsbrief voorjaar 2015

De KNOB heeft eerder dit jaar gepleit voor het opnemen van een instandhoudingsplicht voor monumenten in de nieuwe erfgoedwet. BewoondBewaard heeft de Kamer laten weten dat en waarom een instandhoudingsplicht niet nodig of wenselijk is. Minister Bussemaker is het hiermee eens. Hieronder de volledige reactie van de Minister op dit punt:
Het instrumentarium voor de instandhouding van rijksmonumenten kent een verbod tot vernieling, vergunningplicht voor wijzigingen aan monumenten én financiële voorzieningen voor eigenaren (subsidies, belastingaftrek en laagrentende leningen) waarmee de instandhouding van de monumenten wordt bevorderd. Met dit instrumentarium én met de inzet van velen zijn aansprekende resultaten geboekt. Zo is de restauratie- achterstand van het bestand aan rijksmonumenten inmiddels beneden de tien procent aangeland. In vergelijking met andere landen staan de monumenten in Nederland er goed bij; in het Verenigd Koninkrijk bijvoorbeeld verkeert een derde van de monumenten in slechte staat (Heritage at risk 2014, uitgave English Heritage).

De wijze waarop de monumentenzorg in Europa is geregeld is heel divers. Grosso modo kennen de meeste landen een systeem met dezelfde combinatie van enerzijds beperking van de eigenaar (vergunningplicht) en anderzijds compensatie en stimulering met financiële middelen. Een wettelijke instandhoudingsplicht voor eigenaren van nationale monumenten is geen ongebruikelijke figuur. Onder andere de gewesten Vlaanderen, Wallonië, en de landen Frankrijk, Italië, het Verenigd Koninkrijk en Zwitserland hebben een dergelijke wettelijke bepaling.

Bij brief van 18 november 2014 over het kloostercomplex St. Ludwig te Vlodrop (Kamerstukken II 2014/15, documentnr. 2014D42346) heeft de Minister van OCW haar opvattingen over de wettelijke mogelijkheden tot instandhouding gedeeld met uw Kamer. Kort gezegd geeft zij aan dat met de wetgeving en de jurisprudentie die is ontstaan gemeenten in voorko- mende gevallen kunnen optreden tegen verwaarlozing van monumenten, mits men adequaat en tijdig inzet op handhaving. Om dit te bereiken is derhalve niet een aanvullende – meer expliciete – instandhoudingsplicht nodig.

Vandaag heeft de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed alle beslissingen op de instandhoudingssubsidie 2015 per post verzonden. Heeft u hiervoor in 2015 een aanvraag ingediend, dan weet u dus binnen enkele dagen of u subsidie krijgt. Lees meer hierover op de website van Cultureel Erfgoed.

Energiebesparing, lokale en collectieve energie-opwekking en energietransities zijn een trend. Meer en meer in de vorm van een Energy Service Company (ESCo), waarbij de energielasten niet alleen sterk worden teruggedrongen, maar deze energiebesparing daarbij wordt benut als ‘co-financier’ voor een algemene kwaliteitsimpuls van het gebouw. Doordat de energiedienst wordt uitbesteed, wordt de opdrachtgever bovendien ontzorgd. Dankzij het energieprestatiecontract heeft ook de ESCo belang bij maximale energiebesparing, hetgeen resulteert in de typische win-win situatie die hoort bij de innovatieve contractvorm.

Op het Symposium ‘De ESCo als versterking van verduurzamingsplannen van uw monument(en)’ wordt ingegaan op de condities voor energiebesparing bij karakteristieke bebouwing. Aan welke voorwaarden moet worden voldaan om tot een strategie te komen die leidt tot een slimme verduurzaming van het bebouwde cultureel erfgoed? Welke stimuleringsinstrumenten zijn daarbij gewenst en mogelijk? Welke rol heeft de (lokale) overheid te vervullen? En welke de financiële instellingen, zoals banken en fondsen? Waar liggen uw kansen en waar liggen ze niet? Welke kenmerken maken uw ESCo-business case sterker en welke zwakken ze juist af? Deze vragen staan centraal tijdens de ESCoNetwerk.nl bijeenkomst in Den Bosch.

De BrabantHallen Den Bosch | 16 april 2015

16-17-18 april 2015 – ‘s-Hertogenbosch

Tijdens de achtste Nederlandse Restauratiebeurs worden o.a. 4 symposia georganiseerd.
Wilt u het hele programma zien, ga dan naar www.restauratiebeurs.nl Registreer nu online, dan ontvangt u korting op uw entreebewijs!

Het pand De Oere 10 heeft na vele jaren zijn oorspronkelijke tuitgevel teruggekregen. Dat dit gelukt is mag een wonder heten, want het terugbrengen van een gevel stuit bij de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed als snel op bezwaren. Dank zij de steun van wethouder Pytsje de Graaf en haar ambtenaren is het plan uiteindelijk toch werkelijkheid geworden. Architect Siebe van Seijen van Adema Architecten te Dokkum heeft de gevel met behulp van oude foto’s weer weten te reconstrueren. Vervolgens heeft bouwbedrijf Dijkstra-de Graaf uit Engwierum zijn restauratie vakmensen Klaas Jenne Wouda en Klaas Willem Zweering aan het werk gezet. Zorgvuldig is de oude gevel weer steen voor steen opgebouwd. Dit oudste nog bestaande huis van Moddergat dateert uit 1684, toen het als boerderij gebouwd werd door Frans Fetzes en zijn vrouw Ettie Hooghacker. Voor de zware draagbalken gebruikte men boomstammen, die het jaar daarvoor gekapt waren, zo ontdekte Siebe van Seijen toen hij een jaarringenonderzoek uitvoerde. Vanaf 1750 is het twee eeuwen lang een vissershuis geweest. Sinds enkele jaren heeft het huis de naam: “De Vrouw Trijntje”, naar het vissersschip dat in 1883 verging en waarvan de bemanning in het huis woonde. Schipper Tiete Waeltjes Post en zijn vrouw Trijntje Thomas Fokkens woonden hier vanaf 1853. Zij kwam in het kraambed te overlijden, waarna Tiete zijn blazer naar haar vernoemde. Nu staat deze scheepsnaam op de deurpost geschilderd.
Het huis is opgetrokken uit Friese geeltjes. Deze werden destijds in Harlingen gebakken. Het is het enige woonhuis in Moddergat van deze steen. Op Schiermonnikoog daarentegen zijn vrijwel alle commandeurshuizen van deze steen opgemetseld. De gelijkenis met dit vissershuis is treffend, maar dit 17e eeuwse huis is ouder. Dank zij het enthousiasme van de Gemeente Dongeradeel en de steun van de DOM Paesens-Moddergat heeft het pand zijn oude glorie herkregen.

Eigenaren van rijksmonumenten kunnen sinds 2006 instandhoudingssubsidie aanvragen voor onderhoud van hun monument. Deze regeling wordt uitgevoerd door de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed en is in 2013 aanzienlijk gewijzigd. De Rijksdienst doet onderzoek naar de effecten van deze wijziging en zet daarom een enquête uit bij alle eigenaren die sinds 2006 instandhoudingssubsidie hebben aangevraagd.

Een belangrijk onderdeel van dit onderzoek is de vraag hoe monumenteigenaren de subsidieregeling ervaren en wat de invloed is van de wijzigingen in 2013. Zo is het subsidiepercentage nu voor iedereen 50% en worden de maximale subsidiabele kosten – behalve voor molens, archeologie en groen – vastgesteld op basis van de herbouwwaarde van een monument. Door deze wijzigingen is de eigen bijdrage van de meeste eigenaren omhoog gegaan ten opzichte van de oorspronkelijke regeling uit 2006.
Daarnaast wil de Rijksdienst graag weten welke overwegingen een rol spelen bij de beslissing om subsidie aan te vragen.

Eigenaren ontvangen eind februari per brief een uitnodiging voor het onderzoek. De enquête bestaat uit een korte, digitale vragenlijst. Het beantwoorden van de vragen duurt ongeveer 15 minuten.

Heeft u in de periode 2006-2014 instandhoudingssubsidie aangevraagd? Wilt u deelnemen aan het onderzoek, maar heeft u begin maart nog geen uitnodiging ontvangen? Neem dan contact op met de InfoDesk, 033-42 17 456 of info@cultureelerfgoed.nl.

Deelname aan het onderzoek is mogelijk tot en met 22 maart 2015.

Amsterdam 16-02-2015.

Geachte leden van Vaste Commissie van OCW,

Op 3 februari heeft de Koninklijke Nederlands Oudheidkundige Bond een brief gestuurd naar de leden van de Vaste Commissie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap waarin gepleit wordt voor het opnemen van een actieve Instandhoudingsplicht in de op 23 februari a.s. te behandelen Erfgoedwet.

De instandhoudingsplicht wordt al 100 jaar door de Koninklijke Nederlands Oudheidkundige Bond (KNOB) bepleit. Ook de vereniging Bewoond Bewaard maakt zich zorgen over de Instandhouding van monumenten, maar is van mening dat de problemen niet met een instandhoudingsplicht moeten of kunnen worden opgelost.
Volgens de huidige wetgeving mogen monumenten niet beschadigd, vernield of (zonder vergunning) worden gewijzigd. De overheid kan dus optreden wanneer een monument wordt gewijzigd zonder vergunning. Maar ook kan worden opgetreden wanneer er sprake is van verwaarlozing waardoor het voortbestaan van het monument in gevaar komt. Denk aan gebroken beglazingen, ramen en deuren die niet sluiten, gaten in dakgoten en hemelwaterafvoeren. De mogelijkheid om dit instrumentarium te gebruiken is in jurisprudentie bevestigd. Dat gemeenten niet altijd gelijk krijgen ligt aan het feit dat zij te laat of niet optreden (en soms een combinatie van die twee).

Het probleem is niet het ontbreken van het instrumentarium, maar een gebrek aan capaciteit (of de wil) om ook daadwerkelijk te handhaven. Er is een gebrek aan monumentenambtenaren die snel en adequaat reageren op meldingen van inwoners dat er weer ongeoorloofd wordt verbouwd, dat er snel in de container gekeken moet worden wat daar allemaal ligt. Monumentenambtenaren moeten de wijk in, hun ogen en oren de kost geven, hier en daar een praatje maken om te zien hoe het gaat. Als er signalen zijn dat het onderhoud achteruit gaat poolshoogte nemen: wat zijn de problemen, hoe kunnen die worden opgelost, kan de gemeente helpen. Een instandhoudingsdialoog, dat beter past in deze tijd dan de instandhoudingsplicht en er mogen betere en duurzamere oplossingen van worden verwacht. De invoering van een instandhoudingsplicht levert aanzienlijk minder resultaat op dan het heroverwegen van bezuinigingen op monumentenamtenaren.

Daar waar sprake is van onwil, van opzettelijke verwaarlozing en het gesprek mogelijk is kan de gemeente het bestaande instrumentarium inzetten. Dat is ook het standpunt van de minister en daar sluiten wij ons graag bij aan.

Nel Viersen, voorzitter bewoond Bewaard